Τρίτη 21 Αυγούστου 2012

Ο Φιλικός Κωνσταντίνος Παν. Τάττης (1787-1864) από το Βυθκούκι Κορυτσάς


Κων/νος Π. Τάττης
Πηγή φώτο: εδώ
Ο Κωνσταντίνος Τάττης ήταν γιος του Παναγιώτη και της Ελένης. Γεννήθηκε την 1η Ιουνίου του 1787 στο Βυθκούκι, μια κωμόπολη στα ΝΔ της Μοσχόπολης, στην περιοχή της Κορυτσάς.

Αναδείχθηκε ικανός έμπορος, αποκτώντας αρκετή κτηματική περιουσία. Εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1810 και ήταν πρόκριτος της πόλης. Διετέλεσε Δημογέροντας, επίτροπος του Ιερού Ναού Αγίου Μηνά και είχε εμπλοκή στις δραστηριότητες της Φιλικής Εταιρείας. Έχοντας προφανώς πολλά χρήματα αγόρασε (στις 8-1-1832) στο κέντρο της πόλης αρκετά κτήματα, πολλά ιδίως μαγαζία (που αργότερα αποτέλεσαν την ''Στοά Τάττη''). Τα μαγαζιά αυτά (στην οδό Ι. Δραγούμη, πρώην Μεγ. Αλεξάνδρου) μάλιστα κάηκαν στη φωτιά του Αυγούστου 1839 αλλά και πάλι ο Κων. Τάττης τα ανοικοδόμησε.

Νυμφεύθηκε την Αικατερίνη, κόρη συγγενούς της οικογένειας Καυταντζόγλου με την οποία απέκτησε δυο  γιους (Ιωάννη και Στέφανο) και λίγο αργότερα γύρω στα 1819-1820 ως φιλικός (κατηχητής) ανέλαβε να μυήσει και άλλους στην Φιλική Εταιρεία, επιχειρώντας ταξίδια στην Ανατολική και Δυτική Μακεδονία. 

Από την αντιπαράθεση των διαθέσιμων στοιχείων δεν φαίνεται να υπήρχε οριστική και μόνιμη εγκατάσταση του Κωνσταντίνου Π. Τάττη στην Θεσσαλονίκη πριν από την επανάσταση. 
Δεν αποκλείει κανείς όμως την προσωρινή διαμονή του, που θα ήταν υποχρεωμένος να έχει για λόγους εμπορικούς και αργότερα για λόγους παροχής υπηρεσιών στο έργο της Φιλικής Εταιρείας, αφού οι περισσότερες μετακινήσεις του από την Ήπειρο και την Δυτική προς την Ανατολική Μακεδονία θα έπρεπε μάλλον να γίνονται μέσω της Θεσσαλονίκης. Καθορίζεται με σαφήνεια, με βάση τις υπάρχουσες πηγές, ότι η οριστική αποχώρηση όλης της οικογένειας από το Βυθκούκι έγινε το 1825 και από εκεί κατέφυγαν στο Μεγάροβο, μια κωμόπολη με μεγάλη ανάπτυξη και πολλούς Έλληνες -κυρίως Βλάχους- που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα δυτικά του Μοναστηρίου (σημερινή πΓΔΜ) όπου και αναγράφεται ότι εκεί πέθανε η μητέρα του (1826). Στο Μεγάροβο πέθανε και η πρώτη σύζυγός του Αικατερίνη και ξαναπαντρεύτηκε με κάποια ονόματι Ζωίτσα. Στην Θεσσαλονίκη εγκαθίσταται οριστικά πλέον όλη η οικογένεια το 1832. 


Η πορεία του Κ. Τάττη επιβεβαιώνει την παρουσία και την εγκατάσταση Μοσχοπολιάνων Βλάχων στη Θεσσαλονίκη τόσο πριν, όσο και μετά το 1821. Κάποιες από αυτές τις οικογένειες βρέθηκαν εδώ προερχόμενες είτε κατευθείαν από τη Μοσχόπολη και τους γύρω οικισμούς, είτε αφού πέρασαν από τους βλάχικους οικισμούς και τις εγκαταστάσεις της βορειοδυτικής Μακεδονίας. (Πηγή: εδώ)

Ο εγγονός του Κωνσταντίνος Στ, Τάττης  σε σημείωμα του γράφει, στηριζόμενος στην  προφορική παράδοση,  ότι ο πάππος του απεστάλη από τους φιλικούς στην ανατολική Μακεδονία όπου συνελήφθη τελικά από τις τουρκικές αρχές στις Σέρρες και φυλακίστηκε στις φυλακές Επταπυργίου (Θεσσαλονίκη) για αρκετό διάστημα. Τα ίδια σχεδόν αναφέρει και ο Α. Θεοδωρίδης, επικαλούμενος σημειώσεις του γυμνασιάρχου Ι. Μέλφου και το αρχείο οικογένειας Τάττη. Η μεταγωγή του στη Θεσσαλονίκη και ο εγκλεισμός του στις φυλακές υπάρχει περίπτωση να έγινε στις μέρες των τραγικών γεγονότων της Θεσσαλονίκης (Μάιος-Ιούνιος 1824). Είναι πολύ πιθανόν μάλιστα να μην μπορούσε να έρθει σε άμεση επικοινωνία με τους άλλους συλληφθέντες προκρίτους της Θεσσαλονίκης που τους είχαν ήδη ρίξει στα υπόγεια του Κανλή Κουλέ (Λευκού Πύργου) ή και του Κονακιού (Διοικητηρίου) επειδή όλοι αυτοί ήταν σε διαφορετικές φυλακές, ενώ ο Τάττης και ίσως ακόμα μόνο ο Αντώνιος Χατζηνάνου, που επονομάστηκε Αγαθόνικος, ήταν στο Επταπύργιο... [Άλλες πηγές αναφέρουν  όμως ότι η επανάσταση του 1821 τον βρήκε στις Σέρρες όπου και συνελήφθη, βασανίστηκε και φυλακίστηκε από τους Τούρκους, εδώ και εδώ].
Σύμφωνα με την παράδοση έμεινε πολλά χρόνια φυλακισμένος και βασανίστηκε χωρίς να αποκαλύψει τίποτα σχετικά με την Φιλική Εταιρεία και το εθνικό της έργο. Μετά την αποφυλάκιση του φαίνεται ότι ξαναπήγε στο Βυθκούκι όπου γεννήθηκε ο νεώτερος γιος του Στέφανος (3-2-1825) και μετά από λίγους μήνες μετακινήθηκε οικογενειακά στο Μεγάροβο. 

Πέθανε στην Θεσσαλονίκη στις 24-6-1864, σε ηλικία 77 χρονών αφού άσκησε με επιτυχία για πολλά χρόνια (καπν)-εμπόριο και δημιούργησε τις προυποθέσεις για την ανάδειξη του γιού του Στέφανου Τάττη και την προσφορά του στην ελληνική κοινωνία του 19 αι.

Στέφανος Κωνσταντίνου Τάττης

Ο Στέφανος Κ. Τάττης γεννήθηκε το 1825 στο Βυθκούκι, πλησίον της Μοσχόπολης και μικρός ακόμα, το 1832, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη. Ήταν καπνέμπορος, όπως και ο πατέρας του, και κτηματίας και το 1865 συγκαταλέγετο μεταξύ των δέκα πλουσιότερων χριστιανών της Θεσσαλονίκης με Οθωμανική υπηκοότητα. Η διαπίστωση αυτή συνάγεται από το γεγονός ότι, το συγκεκριμένο έτος, χρεώθηκε από τις Οθωμανικές αρχές με στρατολογικό αντισήκωμα 200 γρόσια.
Το 1856 παντρεύτηκε την Καλλιόπη το γένος Ναούμ Βέδα από τη Σιάτιστα και απέκτησαν πολλά παιδιά, από τα οποία επέζησαν μόνο δύο, ο Κωνσταντίνος και η Ελένη. Η Καλλιόπη, ακολουθώντας το παράδειγμα του συζύγου της, είχε ενεργό ανάμειξη στην «Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών», της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος, μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων και Πρόεδρος της Αδελφότητος Κυριών (Γυναικών) από το 1890.


Ο Στέφανος Τάττης είχε ενεργό ανάμειξη στα δρώμενα της ελληνικής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης, πρωτοστατώντας και υποστηρίζοντας την τάση για συγκεντρωτισμό της διοίκησης και της ισχύος της Κοινότητας και εναντιωνόμενος στις νεωτεριστικές αντιλήψεις. Διετέλεσε Δημογέροντας, τουλάχιστον, κατά τα έτη 1860, 1861, 1862, 1872, 1875, 1876, 1877 και 1879. Συμμετείχε το 1879 στην Επιτροπή αναθεώρησης του Κοινοτικού Κανονισμού, διετέλεσε μέλος της Επιτροπής των Μεταρρυθμίσεων και το 1878 εξελέγη Πρόεδρος του Εμποροδικείου Θεσσαλονίκης. Εξελέγη, επίσης, βουλευτής στην Οθωμανική Βουλή του Αμπντούλ Χαμίτ.

Κατά την έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα, το 1903, είχε ενεργό ανάμειξη στην ίδρυση του μυστικού «Ελληνικού Αμυντικού Κομιτάτου» στη Θεσσαλονίκη και στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του.
Ως άνθρωπος ήταν απλός και σεμνός. Είναι αξιοσημείωτο, ότι νοίκιαζε το στασίδι του στον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου, χωρίς, όμως, να προβαίνει σε δαπανηρό εμβατικιασμό, όπως συνηθιζόταν και όπως έπρατταν αρκετοί ενορίτες με σαφώς μικρότερη οικονομική επιφάνεια και κοινωνική επιρροή, σε σχέση με τον Στέφανο Τάττη.
Διετέλεσε Πρόεδρος της «Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης» για ένα βραχύ διάστημα το 1873. Επανεξελέγη το 1886 ως Πρόεδρος της Αδελφότητος και θήτευσε στη συγκεκριμένη θέση μέχρι τις 7 Μαΐου 1890.
Το 1910, σε ηλικία 85 ετών, μη δυνάμενος να ξεπεράσει το πρόβλημα της χρόνιας πάθησης που αντιμετώπιζε, αυτοκτόνησε. Στο όνομά του έχει αφιερωθεί δρόμος, προς βορρά του Ιερού Ναού της Αγίας Σοφίας.

Κωνσταντίνος Στεφάνου Τάττης

Ο Κωνσταντίνος Τάττης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1860, ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην γενέτειρά του και φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Άσκησε τη δικηγορία στη Θεσσαλονίκη διακρινόμενος στα Οθωμανικά δικαστήρια για τα πατριωτικά του αισθήματα. Ενεπλάκη στα κοινοτικά πράγματα της τουρκοκρατούμενης Θεσσαλονίκης, καταλαμβάνοντας διάφορες θέσεις στην ελληνική Κοινότητα και σε σωματεία. Επιπρόσθετα, ασχολήθηκε με τη συγγραφή ιστορικών μελετημάτων για τη Θεσσαλονίκη.

Διετέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της «Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης» τις περιόδους 7 Μαΐου 1890 έως 5 Ιουλίου 1892, 26 Ιουνίου 1894 έως 12 Μαΐου 1896, 14 Μαΐου 1900 έως 19 Μαΐου 1902, 19 Μαΐου 1902 έως 23 Μαΐου 1904, 23 Μαΐου 1904 έως 4 Ιουνίου 1906, 4 Ιουνίου 1906 έως 25 Μαΐου 1908, 25 Μαΐου 1908 έως 16 Μαΐου 1910, 16 Μαΐου 1910 έως 14 Μαΐου 1912 και 14 Μαΐου 1912 έως 18 Μαΐου 1914. Διετέλεσε, επίσης, Πρόεδρος της Αδελφότητος, αρχικά, την περίοδο 5 Ιουλίου 1892 έως 26 Ιουνίου 1894 και στη συνέχεια, επί έξι συνεχείς διετείς θητείες, από τις 18 Μαΐου 1914 έως τις 26 Μαρτίου 1926, ημέρα κατά την οποία απεβίωσε.
Η ανάμνηση την οποία κατέλειπε, είναι αυτή του κορυφαίου κοινοτικού ηγέτη.

(Πηγές: Σερεμέτης Δ., Ο Φιλικός Κωνσταντίνος Π. Τάττης (1787-1864). Μακεδονικά 1983 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου